خرپا سازه ای صلب از واحد های مثلثی شکل است که از اتصال اجزای باریک و بلند ساخته شده است . خرپا توانایی تحمل نیروهای کششی و فشاری را دارند .
خرپاها
از جمله ساده ترین اعضای باربر سازه ها هستند که در کل به عنوان اعضای خمشی عمل نموده و در سقف ها ، پل ها و سازه های هوا و فضا مورد استفاده قرار میگیرند . در اینگونه سازه ها به علت عدم وجود نیروی برشی و لنگر خمشی در تک تک اعضای متشکله مثلث ها اتصالات باید به صورت مفصلی مدل شود .
خرپا
بر حسب تعریف از مجموعه ای از اعضایی بوجود می آید که همگی در یک صفحه قرار داشته و ترکیب آنها یک شبکه مثلثی ایجاد نماید . چون در خرپاها فرض می شود که اعضا در انتهای خود به اعضای دیگر لولا شده اند بنا بر این شکل مثلثی تنها شکل پایدار خواهد بود . خرپاها به ۳ دسته زیر تقسیم می شوند :
- خرپای ساده : با مفصل نمودن سه عضو در انتهای یکدیگر و ایجاد شکل مثلث ساده تشکیل شده است . توسعه خرپا هر بار با اضافه نمودن دو عضو و یک گره صورت می گیرد . اعضای جدید در گره جدید به یکدیگر مفصل شده و انتهای دیگر آنها به گره های موجود مفصل می گردند .
- خرپای مرکب یا Compounded Trusses : این نوع خرپا ترکیبی از چند خرپای ساده است .
- خرپاهای پیچیده و مبهم
انواع خرپاها را در یک تقسیم بندی ساده می توان به گونه های زیر تقسیم نمود.
خرپای دو بعدی :
در این دسته از خرپاها تمامی اعضای خرپا را می توان در یک صفحه جای داد . این بدان جهت است که از لحاظ هندسی اختلاف بعدی در نحوه قرارگیری و جهت گیری اعضا وجود ندارد . بسیاری از طرح های کلاسیک خرپا که در این دسته جای می گیرند توانایی تحمل تنش ها و بارهای صفحه ای و حجم و ابعاد متناسب از نقاط قوت اینگونه برشمرده می شوند.
خرپای سه بعدی :
خرپای این دسته از خرپاها بر خلاف نمونه قبل شامل شبکه ای از اعضا و اتصالاتند که روی هم حجمی را در بر گرفته و در امتداد هز سه محور مختصات امتداد یافت اند . قدرت تحمل بارها و تنش های سه بعدی از مزایای اینگونه خرپا به شمار می رود که البته این مزایا با هزینه حجیم بودن سازه حاصل می گردند.
خرپای چندگانه :
این دسته از خرپاها با هدف حذف نقاط ضعف و حفظ نقاط قوت دو گونه قبل ابداع گردیده اند . در این گونه از خرپا ها معمولاً لینک های وسط به صورت تکی و لینک های بالا و پایین بصورت دوگانه و یا چندگانه طراحی می گردند . قدرت تحمل بارهای صفحه ای و مقاومت خمشی و کمانشی مناسب در جهات گوناگون ، در عین حفظ ابعاد متناسب از جمله نقاط قوت اینگونه اند
منبع: معماری نیوز